Elementem pracy dyrektora jest także projektowanie działalności. Spróbuję o tym opowiedzieć na przykładzie projektów.
Nie wiem, jak dużą instytucją zarządzasz, czy masz liczną kadrę. Czy samodzielnie zajmujesz się całym projektem, czy masz do tego dedykowanych pracowników. Będę pisać tak, jakbyś to Ty miała lub miał kierować całym procesem.
Zacznę od tego, że jestem z nas dumna.
Moja babcia, która pochodzi z Kresów, oglądając obecne doniesienia telewizyjne, cały czas powtarza, że wszystko jej się przypomina, gdy to ona była dzieckiem i trwała II wojna – te naloty, hałas, huk, wybuchy, chowanie się w piwnicach. Tylko oni nie mieli gdzie uciekać. A tu jest pomoc. I nadzieja.
To, co teraz obserwujemy, postawę mieszkańców Polski, jak ruszyli do pomocy, te oddolne inicjatywy to dowód na to, że generalnie ludzie umieją się dogadać, o ile nie wmiesza się duża polityka.
Wyobraź sobie, że jesteś prezesem dużej fabryki z branży metalurgicznej i pewnego dnia zjawiają się u Ciebie nieznane Ci osoby z następującą propozycją:
– Dzień dobry, jesteśmy organizatorami festiwalu muzycznego, chcielibyśmy w Pana fabryce wystawić operę, która porusza temat anoreksji wśród mężczyzn. Będziemy potrzebować też Pana pracowników, bo wystawienie, według koncepcji reżysera, będzie wymagać efektów specjalnych w postaci fontanny iskier tworzonej przez pracujących spawaczy. Do tego potrzebujemy tygodnia prób, bo to będzie premiera.
Brzmi dość fantastycznie, prawda?
Dla sześciu dyrektorów fabryk, owszem. Ale trafiliśmy na siódmego, który powiedział – „Zgoda”!
Instytucje kultury były zamknięte jako pierwsze, a odmrożone jako ostatnie. Do tego zostały obwarowane obostrzeniami sanitarnymi tak absurdalnymi, że ich spełnienie graniczyło z cudem. Ponieważ rzeczy niemożliwe ludzie kultury spełniamy od ręki, a na cuda trzeba chwile poczekać, instytucje kulturalne już hulają na możliwie pełnych obrotach.
Bo ta pandemiczna sytuacja, lockdown czy jak to zwał, mimo szkód, które narobiła, zwłaszcza w kulturze, miała jednak kilka dobrych skutków.
Spróbuję, jak optymista na cmentarzu, widzieć plusy.
Mamy Dzień Matki, to może słów kilka o dziewczynach na stanowiskach kierowniczych w kulturze.
Nie wiem, czy są osoby, które już od dziecka mówią, że chciałyby być dyrektorkami instytucji kultury, tak jak się marzy o tym, żeby być fryzjerką, nauczycielką, piosenkarką czy aktorką. Te ścieżki prowadzące do takich instytucji kształtują się, bo uczestniczyłaś w młodości w zajęciach artystycznych, może studiowałaś nauki humanistyczne, albo lubiłaś czytać książki i dużo czasu spędzałaś w bibliotece. Albo jeszcze inaczej? Może to była kwestia przypadku? Ja w przypadki nie wierzę. Jak to było u Ciebie?
Czasami mam wrażenie, że czekamy na rozwiązanie pewnych spraw, tak jak księżniczki czekają na rycerza na białym koniu. Że wpadnie, narobi hałasu i uwolni od trosk.
Życie to nie bajka, zwłaszcza gdy pracuje się w kulturze.
Dobrze wykazać trochę własnej inwencji, a nie czekać biernie, aż inni rzecz zrobią. I to w rzeczach dużych, jak i małych.
Właśnie sobie uświadomiłam, że ostatni wpis o książkach był w ubiegłym roku, jeszcze w czasie trwania stypendium MKiDN. Czuję, jakby minęło kilka lat, a nie zaledwie pół roku, tyle się zmieniło. Z założenia cykl “Subiektywny zestaw lektur” to książki, które polecam do przeczytania. Ci, którzy interesują się literaturą branżową, wiedzą, że książek dla dyrektorów instytucji kultury jest bardzo mało. Ale też nie o to chodzi, aby wyszukiwać tytuły ze słowem dyrektor. Według mojego rozeznania osoby, które pracują na stanowiskach kierowniczych w instytucjach kultury, powinny mieć wszechstronną wiedzę. Nikt nie uczy, jak być dyrektorem, do tego dobrym w swoim zawodzie (bo “z zawodu jestem dyrektorem” to nie jest kierunek, do którego dążymy). Dlatego zbieram ciekawe pozycje książkowe, które poszerzają horyzonty. Oto kilka propozycji.
Takiej sytuacji jeszcze nie miałam. Trzeba się do tego szczerze przyznać – dopadło nas wszystkich. I mam wrażenie, że branżę kulturalną dotyka to szczególnie dotkliwie, wszak gdzie można jeszcze liczyć na obecność skupisk ludzkich, jak nie u nas, prawda? W ciągu godziny musiałam jako dyrektor przeorganizować pracę kilkudziesięciu zatrudnionych u nas osób i zadecydować o działaniach dla kilku tysięcy innych – odbiorców, kontrahentów, uczestników.
Tempo działań i decyzji w różnych regionach kraju było nierównomierne.
Śledziłam w mediach wytyczne rządowe, komunikaty wojewody, cały czas była aktywna linia między urzędem miejskim, sztabem kryzysowym. Na szczęście u mnie przemówiono jednym głosem w kwestii bezpieczeństwa miasta i wytyczne dotyczą wszystkich instytucji. Bezpieczeństwo jest bardzo istotne. Pandemia to poważna sprawa. Nikt tego nie podważa, popieram i przyłączam się do zachowania środków ostrożności.
